Illustratie door: Rishab Soni
Ooit stond het in de Los Angeles Times: zittend werken is gevaarlijker dan roken, doodt meer mensen dan HIV en is verraderlijker dan parachutespringen. Het was de Amerikaans-Britse professor James Levine die met die uitspraak in een keer alle aandacht op zich gericht kreeg. Dat was ook de bedoeling: als je het grootste deel van je werkzame leven zittend doorbrengt, dan breng je zonder meer je gezondheid in gevaar.
Veel freelancers krijgen gezondheidsklachten door zittend te werken
Het lijkt voor velen een droom: zittend je geld verdienen. Voor duizenden zzp’ers is het de dagelijkse realiteit en die groep ervaart dan ook de gevolgen van het dagelijks zitten. Het zijn juist de zzp’ers die oververtegenwoordigd zijn in beroepen waarbij het werk voornamelijk zittend wordt uitgevoerd. Denk aan programmeurs, ict’ers, consultants, webdesigners, tekstschrijvers. Noem het maar op. Het is de keerzijde van de digitale wereld. Heel even leek de oplossing nabij: staand werken. Talloze organisaties installeerden de inmiddels bekende, in hoogte verstelbare bureaus, om zodoende ook staande te kunnen werken. Ook dat bood geen soelaas. Rugklachten en spataderen waren het gevolg. Wat wel helpt is geregeld opstaan en je ledematen strekken. Dan bedoelen we uiteraard meer dan de dagelijkse rondjes richting de koffieautomaat.
Lees ook: Dit zijn de 8 eigenschappen van ‘de perfecte’ freelancer!
Dynamische werkplekken
Zitten is dus slecht en dat bleek dus tevens de inspiratiebron te zijn voor talloze producenten van kantoormeubilair. Onder aanvoering van Katja de Bruin, in het dagelijkse leven VPRO-redacteur, werd het staand werken de nieuwe norm. De zit/sta bureaus waren niet aan te slepen en een beetje werkgever gaf zich over aan de nieuw geboren trend. Dynamische werkplekken waren opeens ‘hot’.
Fast-forward naar 2019: we zijn een aantal jaren verder en we weten ondertussen beter. Staand werken is niet de oplossing. Gesteund door een flink aantal wetenschappelijke onderzoeken naar de ‘zitziekte’ is de oorzaak helder: digitalisering en informatisering. Zittend werk is vooral computerwerk.
Bewegen is beter
Bewegen is dus het advies, maar daarmee zijn we er nog niet. Je kunt namelijk gaan bewegen tot je een ons weegt, als je dagelijks hetzelfde aantal uren achter het beeldscherm doorbrengt, blijf je tot de risicogroep behoren. En die risico’s zijn niet misselijk. Zo is er een verband tussen het vroegtijdig overlijden en het zittend werken, bovendien loop je een extra groot risico op tal van ziektebeelden.
De zitziekte
De gezondheidsrisico’s van het zittend werken zijn zeker niet de minsten. Als we de Australiërs mogen geloven zijn zeven procent van de sterfgevallen terug te voeren op de ‘zitziekte’. Of dat klopt valt te betwijfelen. Het TNO heeft een vergelijkbaar onderzoek uitgevoerd en komt niet verder dan de stelling dat er mogelijk een verband kan bestaan tussen het overlijden en het zittend werken. Wijselijk genoeg durft TNO het niet aan om er een percentage aan te verbinden. Dat geldt ook voor andere ziektebeelden die aan het langdurig zitten worden toegeschreven. Zo zou er sprake zijn van een verhoogd risico op hart- en vaatziekten en sommige onderzoekers zien zelfs een verband met depressies, kanker en zelfs diabetes. Zoals altijd ligt de waarheid in het midden.
Lees ook: 4 nadelen van zzp’er zijn!
Wat werkt dus wel?
Voorlopig ontbreekt het in ieder geval aan een duidelijke richtlijn. Wel hebben we de Multidisciplinaire Richtlijn Computer Werk van de Nederlandse Vereniging voor Arbeids- en Bedrijfskunde (NVAB). Dat geeft wat hoop. Wat betreft de suggestie om staand te werken of ‘actief zittend werken’, op een zitbal dus is de richtlijn terughoudend. Wat overblijft is het gezond verstand. Dat betekent dus slim zijn. Ga bijvoorbeeld op de fiets naar het werk, neem de trap in plaats van de lift en onderbreek je werk een paar keer per dag. Kortom, zorg dat je in beweging blijft, ook tijdens je werkdag.
Heb jij een baan waarbij je veel achter de computer zit? Zo ja, ervaar jij lichamelijke klachten? Laat het ons weten in de reacties hieronder!
